Ο Γέροντας Παΐσιος γεννήθηκε στα Φάρασα της Καππαδοκίας, στις 25 Ιουλίου του 1924. Ο πατέρας του ονόματι Πρόδρομος ήταν πρόεδρος των Φαράσων, το όνομα δε της μητέρας του ήταν Ευλαμπία. Η οικογένεια ήταν πολυμελής, 8 αδέλφια είχε ο γέροντας. Στις 7 Αυγούστου του 1924, επτά ημέρες πριν οι Φαρασιώτες φύγουν για την Ελλάδα, ο Γέροντας βαφτίστηκε από τον Άγιο Αρσένιο τον Καππαδόκη, ο οποίος του έδωσε το δικό του όνομα. Σκεπτόταν «να αφήσει καλόγερο στο πόδι του», τον Αρσένιο, όπως χαρακτηριστικά είχε πει.
Γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Πισιδίας από πλούσια Ρωμαική οικογένεια. Ο πατέρας της, Αιδέσιος, ήταν επίσημος ιερέας των ειδώλων, γνωστός σε όλη την πόλη. Η μητέρα της πέθανε μόλις γέννησε την Μαρίνα και ο πατέρας της παρέδωσε το μωράκι σε μια γυναίκα για να το θηλάζει. Η πόλη που κατoικούσε η γυναίκα-τροφός απέιχε κοντά στα τρία χιλιόμετρα από το πατρικό της σπίτι. Η μικρή ξεχάστηκε από τον πατέρα αλλά ίσως αυτό ήταν θέλημα Θεού.
Ο Άγιος Φανούριος ήταν άγνωστος για την εκκλησία μας μέχρι τον 14ο αιώνα. Μια είκόνα όμως που βρέθηκε όταν χτιζόντουσαν τα τείχη της Ρόδου από τους Αγαρινούς μας έδειξε τα μαρτύριά του από τους ρωμαίους για να απαρνηθεί την Χριστιανική πίστη του.
Ο Άγιος Νικόλαος από νωρίς αφιερώθηκε στον θεό και μετά την επίσκεψή του στα Ιεροσόλυμα για να προσκυνήσει τον Πανάγιο Τάφο και τον Τίμιο Σταυρό ήξερε πως θα αφιέρωνε τη ζωή του. Όταν επέστρεψε στην πατρίδα του χειροτονήθηκε ιερέας. Ο ασκητικός βίος ήταν η πρώτη του επιλογή. Έγινε ηγούμενος στη Μονή Σιών στα Μύρα της Λυκίας. Μετά την αποβίωση του τότε αρχιεπισκόπου Μύρων οι επίσκοποι σαν από θεού, τον επέλεξαν και τον αγόρευσαν Αρχιεπίσκοπο.